Қан құрамы. Эритроциттер.

Адамдарда қан сұйық бөліктен (плазмадан) және формалық элементтерден (эритроциттер, лейкоциттер және тромбоциттер) тұрады.

Бүгін біз эритроциттер туралы айтсақ:

Эритроциттер атауы грек сөзінен алынған «эритрос» қызыл, ал «цитос» – жасуша дегенді білдіреді. Бұл түс оларға арнайы ақуыз – гемоглобин береді, оның көмегімен оттегі мен көмірқышқыл газы тасымалданады.
Өкпе тамырларында оттегі молекулалары эритроциттердегі гемоглобинге қосылады, олар дененің әр жасушасына жеткізіледі.

Тіндерде оттегі босату процесі жүреді, көмірқышқыл газының молекулалары босатылған гемоглобинге қосылады. Қан ағымымен бірге эритроциттер қайтадан өкпеге енеді, онда көмірқышқыл газы босатылып, тыныс алу арқылы шығарылады. Бұдан басқа эритроциттер ағзадағы қышқылды-сілтілі тепе-теңдікті реттейді, қан плазмасынан аминқышқылдары мен липидтерді адсорбциялап, оларды тіндерге жеткізеді.

Эритроциттердің бетінде қанның топтық тиістілігін анықтайтын ерекше антигендер (қан тобының факторлары) болады. Эритроциттер үнемі жойылып, қайта пайда болып отырады, алайда олардың жалпы саны тұрақты болып қалады (1 мл қанда шамамен 4 миллион). Эритроциттердің орташа өмір сүру ұзақтығы – 120 күн. Эритроциттерді табиғи толтыру функциясы сүйек кемігіне жатады. Адам ағзасында әр секунд сайын 2,5 миллионға жуық жаңа эритроциттер түзіледі.

Тіндерде оттегінің жетіспеушілігіне әкелетін кез-келген фактордың әсерінен эритроциттердің түзілу жылдамдығы артады.

#Қанорталығы #қанқұрамы