Күн сайын дүние жүзіндегі мыңдаған адамдар қан құюды, ағзаларды немесе сүйек кемігінің жасушаларын трансплантациялауды қажет етеді. Мысалы, онкологиялық науқастар, апат құрбандары, қан аурулары немесе бүйрек жеткіліксіздігі бар адамдар. Донорлар болмаса, олардың өмір сүру мүмкіндігі айтарлықтай төмендейді.

Қан донорлығы, ағзалар мен сүйек кемігін беру-бұл медициналық процедура ғана емес, адамның ынтымақтастығы мен басқа біреудің өмірін сақтап қалуға дайын екендігінің көрінісі. Дегенмен, донорлардың саны жиі жеткіліксіз. Бұл бірқатар факторларға байланысты:

– Ақпараттың жетіспеушілігі: көптеген адамдар донор болуды және оның қаншалықты маңызды екенін білмейді.

– Қорқыныш пен миф: донорлықтың денсаулыққа зияны туралы жиі кездесетін қате түсініктер.

– Ынталандырудың болмауы: адамдар жеке пайданы көрмейді немесе олардың қосқан үлесі біреудің өмірін қалай өзгерте алатынын түсінбейді.

Қан тапсыру оңай. Сіздің уақытыңыздың 30-40 минуты, донациядан кейін печенье қосылған бір стақан тәтті шай және сіз біліп кетесіз: қазір бір жерде өмір сіздің арқаңызда жалғасуда. Бірақ адамдардың қайта-қайта оралуына не себеп болады? Неліктен біреу мұны жылына 2 рет жасайды, ал біреу өмірінде 40 рет жасайды?

Психология тұрғысынан бірге түсінейік.

1.Ішкі сыйақы: «өзіңе көмектесу» әсері.

Сіз көмектесесіз және сізге жағымды. Бұл өзімшілдік емес-бұл нейрохимия. Біз жақсы әрекет жасаған кезде ми допамин мен серотонинді — ләззат пен тұрақтылық гормондарын шығарады. Күйзеліс деңгейі төмендейді, өзін-өзі бағалау жоғарылайды. Гарвард университетінің зерттеуі тұрақты еріктілер мен донорлар өздерін басқаларға қарағанда бақытты және тыныш сезінетінін көрсетті.

2.Сезім мен бақылаудың маңызы.

Көп нәрсені болжау мүмкін емес әлемде донор болу маңызды нәрсені нақты бақылауға алуды білдіреді. Сіз ауруды тоқтата алмайсыз, бірақ көмектесе аласыз. Бұл күш, тұрақтылық, жеке үлес сезімін тудырады. Психологтар мұны «ішкі бақылау локусы» деп атайды — бұл психологиялық әл-ауқаттың кілті.

3. Қауымдастыққа тиесілі.

Донорлар-бұл ерекше қауымдастық. Сіздің кім екеніңіз маңызды емес мамандық немесе жас бойынша – қанның ортасында бәрі тең. Ортақ мақсат біріктіреді және адам қажеттілік пен қабылдау сезімін дамытады, бұл әсіресе жалғыздықта, мазасыздықта немесе күйзелістік кезеңдерде маңызды. Тұрақты донорлар жиі: «Мен қан тапсырып қана қоймаймын — бұл жерде мен өзімді көмектесе алатын адам сияқты сезінемін», – дейді.

4. Жасампаздықсыз микро қаһарман.

Көптеген адамдар «өмірді сақтауды» армандайды — бірақ бәрі бірдей дәрігер немесе өрт сөндіруші бола бермейді. Ал донорлық-бұл киімсіз, камерасыз, даңқсыз, бірақ нақты әрекеті бар кейіпкер болудың қолжетімді тәсілі. Ешкім жеке «рахмет» айтпаса да сіздің жақсы іс жасағаныңызды есіне алады. Бұл сәйкестіктің бір бөлігі.

5. Рәсім және тұрақтылық.

Көптеген адамдар үшін донация өмірдің бір бөлігіне айналады: әр 2-3 ай сайын қан тапсыру әдет ретінде, рәсім ретінде. Мұндай рәсім әлемдегі тұрақтылықты сезінуге көмектеседі, әсіресе бей-берекеттік уақытта. Тіпті «донорлық адалдық» ұғымы бар — адам қан тапсырған сайын, ол тағыда оралады.

Неліктен бұл туралы айту маңызды?

Себебі донорлық тек медициналық процесс емес. Бұл көмек, қайтару және қолдаудың психологиялық тәжірибесі. Бұл басқаларға ғана емес, өзіңізге де қамқорлық жасау тәсілі.

Сіз донациядан кейін өзіңізді қалай сезінетініңізді байқадыңыз ба? Донор болу сіз үшін нені білдіреді?

Түсініктемелерде бөлісіңіз.