Өтеусіз – бұл қауіпсіз дегенді білдіреді
Планетаның әрбір 3-ші тұрғыны өмірінде кем дегенде бір рет донорлық қан құюды қажет етеді. Медицина неғұрлым көп дамып, жоғары технологиялар тәжірибеге енгізілсе, қан қызметінің жауапкершілігі соғұрлым артады. Бүгінгі таңда негізгі ұлттық күш-жігер қан тапсыруға ерікті және өтеусіз донорларды тарту арқылы қан қорының қауіпсіздігі мен жеткіліктілігін қамтамасыз етуге бағытталған.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (бұдан әрі – ДДҰ) ұсынысы бойынша өтеусіз донорлық көптеген дамыған елдерде құюға арналған қан компоненттері донорлығының жалғыз түрі болып табылады. Тек адамдарға көмектесуге негізделген донор донорлыққа қарсы көрсетілімдерді жасырмайды. Олардың негізгі мотивациясы – белгісіз реципиенттерге көмектесу. Сонымен қатар, егер олар мұны үнемі жасаса, олар қауіпсіз болып келеді, өйткені олардың қаны жиі тексеріледі және төтенше жағдайда да өз көмегін ұсынуы сирек емес жағдай.
Жыл сайын әлемнің барлық елдері ДДҰ-ның қан қауіпсіздігі жөніндегі жаһандық дерекқорына деректерді ұсынады. Бұл деректер 193 елдің 54-і жүз пайыз ерікті қан донорлығына қол жеткізгенін көрсетеді, олардың көпшілігі (68%) дамыған елдер. Қазақстан Республикасы сондай-ақ 100% өтеусіз қан донорлығына ұмтылады, өйткені өтеусіз донорлар ең қауіпсіз топ болып табылады, өйткені олардың арасында қан арқылы берілетін инфекциялардың таралу деңгейі ақылы донорларға қарағанда айтарлықтай аз. Сонымен қатар, өтеусіз донорлық адам бойында : гуманизм, мейірімділік, жауаптылық, патриотизм сияқты жоғары адамгершілік принциптеріне тәрбиелейді. Қоғамның оң көзқарасы және халықтың өтеусіз донорлыққа белсенді қатысуы Қазақстан Республикасының қауіпсіздік және әлеуметтік саясат саласындағы мақсаттарына сәйкес келеді: дені сау ұрпақты, физикалық және рухани мықты қоғамды қалыптастыру.
Қан мен оның компоненттерін донациялағаннан кейін энергетикалық шығындарды толықтыру мақсатында ШҚ ОҚО барлық өтеусіз донорларына 1000 теңге мөлшерінде ақшалай өтемақы, оның ішінде “Қанды және оның компоненттерін донациялауды өтеулі негізде орындайтын донорларға қағидаларды, өлшемшарттар мен төлем мөлшерін бекіту туралы” ҚРДСМ № ҚР ДСМ-11/2020 бұйрығымен айқындалған 0,25 АЕК мөлшерінде ақшалай өтемақы, сондай-ақ ақысыз негізде донорға тегін тамақтанудың ақшалай баламасының мөлшері” беріледі.
Қан компоненттері пациенттерге тұрақты негізде қажет, сондықтан қан қорын толықтыру мақсатында қан орталығы донорларды күн сайын донацияға шақырады. Дәл осы қан және оның компоненттерінің донорлары -шұғыл түрде қан құюды қажет ететін науқастардың жалғыз үміті.Біздің өтеусіз донорларымызға, еріктілерімізге, қан қызметін дамытуға баға жетпес үлес қосатын ұйымдар мен кәсіпорындардың ұжымдарына, көрсеткен мейірімділігі мен адамгершілік әрекеті-өмірді құтқару үшін қан тапсырғаны үшін шын жүректен алғысымызды білдіргіміз келеді. Өйткені, қанның әр тамшысында адам өмірін сақтап қалуға үлкен үміт бар.
Өтеусіз донорлар қатарына қосылуға ниет білдірген жандардың барлығын дүйсенбіден жұмаға дейін түскі үзіліссіз сағат 8 30-дан 13 00-ге дейін қан орталығына қан тапсыруға шақырамыз.
